Overweeg jij om een sabbatical te nemen of ben je gewoon nieuwsgierig naar wat al die sabbatical fans nu eigenlijk doen wanneer ze maandenlang vrij zijn?
Toen ik werkte als loopbaanadviseur vond ik het altijd interessant om te horen wanneer iemand een sabbatical nam. Toch kon ik mij niet goed voorstellen wat ze dan precies deden met al die vrije tijd.
In 2019 besloot ik zelf een sabbatical te nemen, en ondervond aan den lijve wat dat met je doet. Deze periode heeft me veel gebracht en daarom geef ik je graag sabbatical tips en inspiratie voor een periode niet werken.
Welke sabbatical tips passen bij jou?
Zet een groep mensen bij elkaar die allemaal een sabbatical hebben gehad en je zult merken dat iedereen dat op zijn eigen manier heeft gedaan. Wat voor de één wel werkt, werkt voor de ander niet. We zijn allemaal uniek en een sabbatical is dat ook.
Leerpsycholoog en pedagoog David A. Kolb maakt onderscheid tussen verschillende leerfases en leerstijlen die grofweg samen te vatten zijn naar:
- doeners
- denkers
- dromers
- beslissers
Wanneer je een sabbatical ziet als persoonlijk ontwikkeltraject, dan betekent het dat je het vooral zelf kunt en mag inrichten. Ter inspiratie en voor wat variatie geef ik tips voor de doeners, denkers, dromers en beslissers.
Zelf heb ik ervaren dat er tijdens een sabbatical ruimte is om alle leerstijlen toe te passen. Zo heb ik concrete doe activiteiten gedaan, maar net zo goed geanalyseerd of geëxperimenteerd. Lees de tips waarin je je het meeste herkend of juist wat je het meeste triggert en doe er je voordeel mee! En ik verklap je vast dat de belangrijkste tip, onderaan staat :)
Doen tijdens een sabbatical
Naar buiten
Ook al ben je nooit een buitenmens geweest, tijdens een sabbatical kun je anders ervaren. Ontdek hoe heerlijk het is om te genieten van de natuur. Kies er bijvoorbeeld voor om elke dag minimaal een uur te wandelen of -wanneer het weer een beetje acceptabel is – buiten op een bankje een boek te lezen. Probeer eens om veel van je activiteiten die je meestal binnenshuis doet, buiten te doen. Luister muziek in het gras. Maak foto’s. Geniet.
De zon, de wind, bomen en bloemen – de frisse lucht, het zal je goed doen.
Reizen
Je sabbatical lijkt het perfecte moment om die wereldreis te maken waar je al zolang over droomt. Een andere omgeving qua natuur, mensen en cultuur kan je inspireren. Dus welke reis zou jij graag willen maken? Dit hoeft echt niet groots en spectaculair zoals een maand lang een single kanotocht te maken ergens in Zweden. Een week in een strandhuisje op Vlieland kan natuurlijk ook. Wel geef ik je de tip om ruimte voor en na je reis over te houden, zodat je kan acclimatiseren. Even bijkomen en jezelf laten wennen aan een ander leef ritme.
Ik heb ook op het punt gestaan om te reizen en zelfs tickets opgezocht. Maar ik besloot toch om het niet tijdens mijn sabbatical te doen. Voor mij was het beter om de reis thuis aan te gaan.
Voor je lijf zorgen
Je neemt jezelf overal mee naar toe. Dit geldt voor je mind maar natuurlijk ook voor je lijf. Zorg tijdens een sabbatical goed voor jezelf. Kom bij wanneer dit nodig is door uit te rusten en goed te slapen, maar ook door actief te bewegen. Ons lichaam heeft beweging nodig. Bewegen is een actieve vorm van herstel na bijvoorbeeld een stressvolle periode. Dus ga naar de sportschool, pak die leuke sport op of stof die hardloopschoenen af en zorg goed voor je lijf. Juist wanneer je vrij bent.
Aan de slag
Tijdens een sabbatical kun je ervoor kiezen om concreet aan de slag te gaan. Met je handen werken en iets maken is voor je lichaam en je geest ontspannend. Bovendien geeft het voldoening omdat je werkt aan een concreet resultaat. Zo gaf ik onze slaapkamer een opknapbeurt. Maar je kunt ook denken aan vrijwilligerswerk, je buren helpen of mantelzorgen voor familie.
Wat je verder kan doen is aan de slag gaan met het opruimen van je huis. Zo geniet je ook na je sabbatical van veel rust en ruimte om je heen. Deze opruimchallenges kunnen je er wellicht bij helpen.
Hobby’s
Wat doe je graag, maar heb je te weinig tijd voor wanneer je werkt? Ga dat dan tijdens je sabbatical oppakken. Geniet er van hier volledige tijd en aandacht aan te kunnen geven. Of het nu handlettering is, gamen, koken, voetballen, op het terras zitten, lezen of Netflixen.
Het kan zo zijn dat je de afgelopen jaren zo bent opgeslokt door allerlei verantwoordelijkheden dat je weinig ruimte hebt gehad voor hobby’s. Misschien weet je niet eens meer wat je precies leuk vind. Ga dan op ontdekkingstocht en zoek naar die innerlijke drive, activiteiten die je energie geven en ontdek dat je ook als volwassene mag spelen!
Buiten de comfortzone
Misschien heb jij jarenlang eenzelfde ritme gehad en voelt heel veel al buiten je comfortzone. Of ben je altijd al ondernemend en vernieuwend en heb je een grote comfortzone.
Wanneer je tijdens je sabbatical buiten je comfortzone gaat ondernemen, gaat het er niet om iets te doen wat voor de buitenwereld zo klinkt, maar iets wat voor JOU buiten JOUW comfortzone is. Dit kan zo simpel zijn als alleen lunchen in de stad, op straat iedereen begroeten, naar een klassiek concert gaan of zonder make-up naar buiten. Als het spannend voelt, je niet zeker weet of je het kan of durft, dan zit je meestal goed.
Voor mij was dat het Nederlandse deel van het Vechtdalpad (ongeveer 85 km) in mijn eentje lopen. Wel in meerdere etappes hoor :)
Het is bevrijdend weer ergens een beginner in te zijn
Denken tijdens een sabbatical
Reflecteren op jezelf
Een sabbatical werd van oorsprong vaak gebruikt als overdenkingsperiode. Een periode van bezinning. Doordat je afstand neemt van bepaalde activiteiten in je dagelijks leven kijk je met een ander perspectief.
Dit kun je natuurlijk helemaal zelf doen maar het kan ook echt geen kwaad om hier hulp bij in te schakelen. Bijvoorbeeld van een professionele coach of een mentor in je eigen omgeving. Ga aan de slag met oefeningen en reflecteer op de afgelopen jaren. Misschien zelfs wel op je hele leven door middel van een levenslooplijn. Dit is een pittig klusje, maar zal je veel inzichten geven.
Lezen
Je kunt lezen vanuit ontspanning maar ook vanuit een analytisch oogpunt. Verhalen spreken tot de verbeelding en boeken lezen tijdens een sabbatical geven je inspiratie en nieuwe inzichten. Maak een wensenlijstje van boeken die je echt heel graag wilt lezen. Niet te veel. Begin maar eens met vijf. Boeken die niet per se al jaren op je lijst staan of in je kast liggen, maar boeken die je echt nu, op dit moment, wilt lezen. Dat motiveert veel meer om er direct in te beginnen en sluit meer aan bij waar je nu staat in je leven.
Leren
Wil je tijdens je sabbatical bewust activiteiten opzoeken waarvan je kunt leren? Denk dan bijvoorbeeld aan:
- podcasts
- webinars
- cursussen
- opleidingen
- workshops
Je hoeft het natuurlijk niet te groot te maken. Het kan gaan om een specifiek thema wat je interesse heeft zoals filosofie, wijnsoorten, een taal of een muziekinstrument leren bespelen. Mijn tip is om niet van alles tegelijk te willen leren. Dit kost namelijk veel energie. Hou het bij minder. Kies bijvoorbeeld 1 thema, 1 podcastshow, 1 theorie of model waar je meer van wilt leren en zoom daar op in. Focus zorgt namelijk voor werkelijke groei.
Dromen tijdens een sabbatical
Ontspannen
Tijdens een sabbatical kun je op allerlei manieren ontspanning zoeken. Dit zal per persoon verschillen maar te denken valt aan:
- Het opzoeken van echte stilte
- Innerlijke rust door te beginnen met meditatie
- Ontspannen in een hangmat, slapen of bankhangen
- Een klooster bezoeken / kloosterretraite
- Muziek luisteren
- Uitjes met vrienden en familie
Welke manier van ontspannen ook je voorkeur heeft, voor alles is mijn tip: doe minder op een dag dan je gewend was. Wanneer je werkt ben je geneigd om je vrije dagen helemaal vol te plannen met allerlei vrijetijds dingen. Nu hoeft dat niet. Je mag gerust 1 ding per dag doen. En dat ene is zo groots of zo klein als jij wilt.
Gaandeweg mijn sabbatical leerde ik om niet meer te denken in uren, maar in dagdelen of dagen. Zo schreef ik in mijn notities:
Het leven vliegt nu niet zo voorbij. De tijd is minder belangrijk voor me, de ervaringen en herinneringen belangrijker.
Ruimte om te dromen
Tijdens je sabbatical kun je ervoor kiezen om ruimte te geven aan innerlijke drijfveren, passie’s, gevoelens of verlangens. Waar je bij ‘denken’ dit meer vanuit je hoofd doet, kun je bij ‘dromen’ meer aandacht geven aan je wat er in je lijf en hart leeft. Dit kun je doen door bijvoorbeeld je intuïtie te laten spreken door te tekenen of schilderen, dansen, Yoga of meditatie. Door oefeningen te maken als ‘benoem je helden’, elke dag schrijven waar je dankbaar voor bent, een bucketlist maken van dingen waarvan je droomt (niet per se van activiteiten die je wilt doen).
Dit is misschien een wat abstracte tip maar we zijn soms zo geneigd om te leven volgens bepaalde gewoontes, ritme’s en verwachtingen dat we vergeten om stil te staan bij onze dromen. Tijdens een sabbatical kun je ruimte geven aan je dromen en verlangens waardoor je ze weer gaat ervaren en er ook naar kunt gaan handelen!
Schrijven
Schrijven zou ook bij doen kunnen staan, wanneer je bijvoorbeeld altijd al een boek wilde schrijven. Maar schrijven raakt ook een creatieve snaar. Schrijven helpt je om tijdens je sabbatical gedachten, ideeën, dromen en gevoelens een plek te geven en helpt daardoor ook om te verwerken.
Je kunt bijvoorbeeld een dagboek bijhouden of een bullet journal waarin je:
- alle mooie momenten tijdens je sabbatical opschrijft
- elke dag 3 dingen opschrijft waar je dankbaar voor bent
- brieven schrijft aan jezelf of aan dierbaren
Tip: schrijf een brief aan jezelf aan het begin en aan het einde. Zo kun je zien welke verandering je hebt doorgemaakt tijdens je sabbatical.
Beslissen tijdens een sabbatical
Plannen
Een sabbatical kan je ruimte geven om activiteiten te doen waar je al geruime tijd niet aan toe kwam. Dit vraagt soms echt om een planning. Mensen die geneigd zijn hun weken altijd strak te plannen, geef ik mee om dat tijdens een sabbatical juist niet te doen. Mensen die juist liever niets plannen kan het helpen om tijdens hun sabbatical in actie te komen.
Zoek hierin een balans waarmee je jezelf ook uitdaagt. Wanneer je dingen gedaan wilt krijgen zul je af en toe toch echt iets moeten plannen. Maar pas op dat je het tijdens je sabbatical niet alsnog druk druk druk hebt. Dit was bij mij, ondanks mijn goede voornemens, toch regelmatig het geval.
Opruimen
Een sabbatical is ook een heel mooi moment om geestelijk op te ruimen. Opruimen gaat hier over dingen waar je al lang mee zit. Keuzes die je uitstelt omdat je blijft overdenken, twijfelen etc.
Beslis over die dingen die je vasthouden: dit kan gaan om je werk (blijven of ontslag nemen?) of om je huis (verhuizen of verbouwen?), vakantie (wel of niet dit jaar?) en zelfs over vriendschappen (wel of niet bouwen aan die moeizame relatie?).
Erover blijven nadenken veroorzaakt stress. Ondanks dat keuzes maken soms betekent dat je iets achterlaat, kun je daarna wel echt verder.
Begin iets nieuws
Een sabbatical kun je zien als een periode waarin je vooral terugblikt of juist als een moment om echt in het heden te leven. Maar een sabbatical is ook een handig moment om vooruit te blikken. Waar wil je na je sabbatical mee bezig. Qua werk, privé of qua studie? Misschien wil je wel op zoek naar je droombaan?
Ik geef je mee om je niet de druk op te leggen dat je sabbatical per se leidt naar allerlei nieuwe stappen. Maar het kan wel zo zijn dat deze periode (en misschien wel activiteiten die hierboven beschreven staan) je helpen om uiteindelijk met vernieuwde energie en vol inspiratie aan de slag te gaan.
Dit kan iets zijn in dezelfde lijn als waarin je al werkte maar kan ook betekenen dat je iets compleet nieuws aangaat (zoals ik samen met Remco met Ikwilminder).
Belangrijkste tip: Less is more
Wat een lange lijst met sabbatical tips is het geworden. En het is nog lang niet compleet. Want je zou kunnen zeggen dat je alles wel kunt doen tijdens een sabbatical. Een sabbatical is namelijk niet echt ‘iets’. Het is simpelweg een naam voor een periode niet werken.
De term ‘sabbatical’ heeft een bepaalde lading, maar het komt er gewoon op neer dat je de uren op een dag niet besteedt aan werk en dus tijd hebt om je leven in die periode anders in te richten.
Een sabbatical hebben is heel vrij. Ik heb dit echt ervaren als een vorm van keuzevrijheid in mijn leven en het heeft mij een gezonde hoeveelheid autonomie en eigen wilsbesef gegeven. Maar.. keuzevrijheid leidt ook vaak tot stress.
Vergis je niet dat wanneer je 6 maanden niets hoeft te doen, dat ook betekent dat je 6 maanden ALLES kunt doen. Vrijheid kan dan heel groot en onoverzichtelijk worden. Bij elke keus voor het één doe je het andere niet en uiteindelijk kan dit leiden tot een gevoel dat je altijd iets mist of dat je je sabbatical niet optimaal (hebt) benut.
Hoezo moet een sabbatical succesvol zijn?
Alles moet altijd beter zijn, iets opleveren of ergens toe leiden. Maar dat zit hem niet in de uitkomst van je sabbatical. Dat gaat juist over het moment zelf. Als je geniet van iets van wat je hierboven hebt gedaan, dan is het al oké. Of gewoon wanneer je het hebt uitgeprobeerd en het niet is gelukt, dan is het ook oké.
Een sabbatical is niet succesvol als de plussen groter waren dan de minnen of als je na afloop precies weet wie je bent, wat je wilt, en je bucketlist hebt afgestreept.
Alles komt en alles gaat, het goede en het slechte. Het leven is niet perfect ook niet op goede dagen.
Dennis Storm, Weg ermee
Het leven is niet ineens perfect wanneer je een sabbatical hebt. Ook hierin neem je jezelf gewoon mee. Een sabbatical periode is geen garantie op continu genot, ontspanning, geluk en energie. Alles gaat voorbij. De goede en ook de mindere momenten.
Misschien gaat het in de kern ook wel om loslaten. Dus bij deze, laat het los.
De reis gaat altijd verder
Een sabbatical heeft een begin- en eindpunt, omdat de meesten van ons toch op een gegeven moment weer willen (of moeten) werken. Maar je ontwikkeling, je ervaringen en de tijd hebben je gevormd tot wie je dan bent. En de levensreis gaat gewoon weer verder.
Je kunt werken zien als treinreis. Een sabbatical is alsof je uitstapt uit de trein waarin je zat en op die plek blijft. Daar kunt je dingen doen, dingen denken, dromen en beslissen. Maar uiteindelijk gaat de levensreis ook daar gewoon verder. Of je nu werkt of niet. Lees hier meer over deze metafoor als treinreis en mijn sabbatical ervaring.
