Velen kennen de professionele tennisspeler Rafael Nadal van zijn sport. Wat de meesten niet weten over hem is zijn eigenaardigheid. Hij zet zijn bidon met sportdrank altijd diagonaal achter zijn fles met water. Altijd op exact dezelfde plek.
Rafael Nadal is niet de enige met specifieke gewoontes. Weet je in welke kleuren Obama zijn pakken draagt? Altijd in grijs of blauw! En Steve Jobs, wat droeg hij toen hij – voor de zoveelste keer – het podium op kwam? Een zwarte coltrui.
Wat hebben een oud-president, overleden techgigant en world-class tennisspeler met specifieke tikjes, met elkaar gemeen?
Ze maken allemaal gebruik van gewoontes.
Maar waarom doen ze dat?
Beslissingsvermoeidheid
Enig idee waarom je ‘s ochtends geen moeite hebt om je dieet te volgen en ‘s avonds wel? Waarom je aan het einde van een lange dag niets anders wil dan op de bank hangen – en er niet aan moet denken om je belastingaangifte in te vullen of een moeilijk gesprek te voeren?
Het heeft alles te maken met beslissingsvermoeidheid (decision fatigue). Wat dat is? Roy F. Baumeister omschrijft het als volgt in zijn boek Willpower:
Al probeer je nog zo rationeel en hoogstaand te zijn, je kunt niet de ene beslissing na de andere nemen zonder daar een biologische prijs voor te betalen. Het is anders dan doodgewone fysieke vermoeidheid – je bent je er niet bewust van dat je moe bent – maar je hebt weinig mentale energie.
Elke beslissing vraagt een bepaalde hoeveelheid energie. Die energie is beperkt en kan alleen worden aangevuld door te slapen of door suikers te eten.
In mijn bullet journal heb ik de tekst geschreven: “Decision making energy is a finite resource, when it’s gone, it’s gone.” Ik hoorde het ooit tijdens The Knowledge Podcast waar Neil Pasricha te gast was bij Shane Parish van Farnam Street.
Het is een herinnering aan mezelf dat we slechts een beperkte hoeveelheid energie hebben om beslissingen te nemen en als die energie weg is, dan is die weg.
Waarom Rafael Nadal, Obama en Steve Jobs doen wat ze doen
Om terug te komen op de bekende Rafael Nadal. Bovenstaande is precies de reden dat hij zijn sportdrank en waterfles op die specifieke manier neerzet. Dit doet hij zodat hij niet over iets kleins als zijn bidons hoeft na te denken en alle mentale energie heeft voor een wedstrijd op het hoogste niveau.
“I put the two bottles down at my feet, in front of my chair to my left, one neatly behind the other, diagonally aimed at the court. Some call it superstition, but it’s not. If it were superstition, why would I keep doing the same thing over and over whether I win or lose? It’s a way of placing myself in a match, ordering my surroundings to match the order I seek in my head.”
– Rafael Nadal – Rafa: My Story
En dat is ook de reden dat Obama alleen maar blauwe en grijze pakken draagt. Hij heeft al genoeg moeilijke beslissingen te nemen zonder dat hij hoeft na te denken over zijn eten- of kledingkeuzes. En voor Steve Jobs zal er ongetwijfeld eenzelfde reden achter hebben gezeten. Een genie zijn is verantwoordelijk en uitputtend werk.
“You’ll see I wear only gray or blue suits, I’m trying to pare down decisions. I don’t want to make decisions about what I’m eating or wearing. Because I have too many other decisions to make.”
Barack Obama
Beslissingsenergie is beperkt
Heb je wel eens grote beslissingen moeten nemen? Beslissingen als wel of niet een baan accepteren, een huis kopen of een beslissing over een relatie? Dit heeft je vast heel veel energie gekost.
Wat we vaak niet doorhebben is dat er naast deze grote keuzes elke dag allerlei kleine en middelgrote beslissingen te maken zijn. Wel honderden per dag. Dat begint al bij het opstaan:
- Hoe laat ga ik eruit?
- Wat doe ik vandaag met mijn haar?
- Doe ik een trui of een blouse aan?
- Draag ik hakken of sneakers?
Bij het ontbijt staan we opnieuw voor verschillende keuzes:
- Wil ik bruin- of witbrood of toch liever een schaaltje yoghurt?
- Neem ik koffie, thee of is daar geen tijd meer voor?
- Wat ga ik tussen de middag op het werk eten? Maak ik dat nu klaar of moet ik hier later vandaag keuzes in gaan maken?
En voor we op weg naar het werk of naar school, weer vragen:
- Hoe laat ga ik weg?
- Welke route neem ik en hoe ontwijk ik de drukte zo goed mogelijk?
- Ga ik met de trein of met de auto?
- Zal ik muziek luisteren of een podcast? En wat ga ik dan luisteren? Welke zender? Welke artiest?
Zo kan ik nog wel even doorgaan. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de beslissingen die we voor een ander (moeten) maken. In onze relaties, voor onze kinderen of om onze collega’s te helpen. Maar ook onze telefoon doet een grote oproep op ons beslissingsvermogen met alles wat er via alle apps naar ons toe komt aan informatie, vragen en mogelijkheden.
Het gevolg: tegen het eind van de dag (en bij sommigen al veel eerder) is de energiemeter… compleet… leeg…
Zet de energiebesparing aan
We willen graag keuzevrijheid, maar we beseffen niet hoeveel keuzes en beslissingen we elke dag al maken. En hoeveel energie, moeite en stress het kost om elke dag beslissingen te nemen.
Als je meer tijd en energie wilt hebben voor de dingen in het leven die jij belangrijk vindt, als je beter wilt zorgen voor jezelf of als je productiever wilt zijn in de taken die je doet en als je minder stress wilt ervaren, dan moeten je jouw beslissingsenergie op een slimme manier uitgeven.
Onze hersenen verbruiken tot 30% van de energie die we op een dag tot onze beschikking hebben. Je hersenen in energiebesparingsmodus zetten is dus geen overbodige luxe.
Beslissingsvermoeidheid en het belang van goede gewoonten
Goede gewoonten helpen je om de totale hoeveelheid beslissingen te verminderen. Door sommige en vooral de kleine dagelijkse beslissingen als het ware te automatiseren kosten ze veel minder energie. Die houd je dan over voor andere, meer belangrijke beslissingen.
Dit klinkt simpel, maar is niet eenvoudig. Het vraagt rust en stilte om over je gewoontes na te denken en discipline en motivatie om het vol te houden.
Obama, Jobs en Nadal lijken misschien raar met hun gewoontes, maar ze zijn niet gek en ze zijn zeker niet de enige. Er zijn tal van andere beroemdheden en historische figuren die gebruik maken van dagelijkse gewoontes, zodat er tijd en energie overblijft om problemen te overdenken, te schrijven, te sporten of te leren.
Er zit een kracht en een schoonheid in het opzetten en volgen van gewoonten. Ze geven focus en vrijheid om na te denken over dat wat echt belangrijk voor jou is. Zoals relaties, zelfontwikkeling en een bijdrage voor de samenleving.
Kies er voor om gewoontes te ontwikkelen zodat er beslissingsenergie overblijft. Dan kun jij aandacht geven aan beslissingen die jouw aandacht verdienen!
Begin klein! Welke nieuwe gewoonte kun jij morgen al toepassen om beslissingsvermoeidheid tegen te gaan?
