De sleutel tot financiële onafhankelijkheid

De sleutel tot financiële onafhankelijkheid

De Romeinse filosoof Seneca schreef dat wie veel waarde hecht aan vrijheid, weinig waarde aan al het andere moet hechten. En dat geldt zeker voor financiële vrijheid. Wie financieel onafhankelijk wil zijn heeft veel geld nodig. Maar niet voor mooie spullen en een groot huis zoals de meeste mensen denken.

Waarom zou je financieel onafhankelijk willen zijn? Die reden verschilt sterk per persoon. Voor veel mensen is minder werken en meer vrije tijd de motivatie. Maar minder (geld)zorgen, het hebben van een doel en keuzevrijheid zijn ook belangrijke redenen.

Financiële onafhankelijkheid is dan ook iets anders dan leven in rijkdom. Je geld dient namelijk een hele specifieke functie. Heel zwart-wit gezegd: het is het borggeld waarmee je je dagelijkse vrijheid koopt.

Dat klinkt misschien zwaarmoedig, ambitieus of zelfs onhaalbaar. Maar ook jij en ik kunnen financieel vrij worden. En dat is makkelijker en leuker dan het nu wellicht lijkt. En denk je: focus op geld hebben is niet echt een gezellig thema, misschien wel wat privé en een tikkeltje egocentrisch? Dan daag ik je zeker uit om door te lezen tot het einde!

Freedom cannot be won without sacrifice. If you set a high value on her, everything else must be valued at little.

Seneca

Waar ben je naar op zoek?

Hoe word je financieel onafhankelijk(er)?

Misschien denk je nu dat je heel veel geld moet verdienen om met dit thema bezig te zijn, en dat klopt ook wel een beetje. Wil je financieel onafhankelijk zijn, dan heb je veel geld nodig. Maar de beste manier om dat te bereiken is niet perse door meer te verdienen. Het is veel beter en gemakkelijker om te beginnen met minder geld uitgeven en beneden je stand te leven

Beneden mijn stand leven? Dat klinkt niet echt positief. Waarom zou ik mijn geld bewaren voor later, terwijl ik niet weet of ik er dan nog ben? En waarom zou ik alles opsparen en mezelf nu al dat moois onthouden?

Oké, eerlijk is eerlijk. Beneden je stand leven klinkt misschien niet aantrekkelijk. Maar er is een belangrijke reden om er toch mee bezig te gaan.

Beneden je stand leven is namelijk dé sleutel tot financiële onafhankelijkheid.

Wat betekent financiële onafhankelijkheid en beneden je stand leven?

Misschien sta je net als ik te springen om financieel onafhankelijk(er) te worden en kun je niet wachten om te lezen hoe je dat bereikt. Maar voordat we zover zijn is het goed om te weten waarover we het hebben als we over financiële onafhankelijkheid en beneden je stand leven schrijven.

Wat is financiële onafhankelijkheid?

Financiële onafhankelijkheid betekent dat je kunt leven/rondkomen van je vermogen zonder dat je daarvoor (nu) hoeft te werken.

Het betekent dus niet dat je onafhankelijk bent van geld. Natuurlijk heb je nog steeds geld nodig, maar dit komt voornamelijk uit passief inkomen; dat zijn inkomsten waarvoor je niet (meer) hoeft te werken.

Wat is passief inkomen? 

Passief inkomen is geld dat binnenkomt zonder dat je daarvoor hoeft te werken. Denk aan het zakgeld wat je als klein kind kreeg. De meesten van ons ontvingen dat zonder daar echt iets voor te hoeven doen.

Passief inkomen is een soort van zakgeld, alleen dan betaald door anderen voor werk wat je eerder al hebt gedaan. Denk aan geld uit software- of boekenverkoop, affiliate-websites, woningverhuur of rendement uit een onderneming. Maar ook, en misschien wel bovenal, aan rente of dividend uit aandelen en obligaties. 

Deze mix van vermogen zorgt voor voldoende geldstroom waardoor iemand in zijn dagelijkse levensonderhoud kan voorzien zonder daarvoor op dat moment actief te moeten werken.

Financieel onafhankelijk is een mooi concept en klinkt heel vrij en zelfstandig. Maar het is ook ambitieus. 

Toen ik voor het eerst hoorde over financiële onafhankelijkheid en passief inkomen haakte ik meteen af; geld uit een onderneming!? Aandelen!? Dat maakt financieel onafhankelijk worden voor veel mensen meteen ongrijpbaar.

Daarom stel ik een andere term voor; hoe klinkt financiële vrijheid?

Financiële vrijheid

Misschien heb je net als ik het gevoel dat je de boot van financiële onafhankelijkheid hebt gemist. En dat, hoe hard je ook zwemt (lees werkt), je nooit op het cruiseschip van vrijheid belandt. Voor hen heb ik een woord dat minder ambitieus klinkt en toch veel meer is dan een troostprijs: financiële vrijheid.

Financiële vrijheid:

  • Is een proces waar je actief aan kunt werken. 
  • Maakt minder werken mogelijk en geeft je de vrijheid om je tijd in te delen zoals jij dat wil. Bijvoorbeeld voor een sabbatical.
  • Geeft je rust omdat je weet dat je rekeningen betaald worden.
  • Leert je om tevreden te zijn met het alledaagse; door keuzes te maken in de spullen die je koopt en de dingen die je doet.
  • Is goed voor je omgeving: wie minder uitgeeft verkleint zijn negatieve impact op de aarde en kan duurzamer leven. 

Hoe bereik je financiële vrijheid? Dat kan door beneden je stand te leven. Vies woord, i know, maar je krijgt er veel vrijheid voor terug. En dat is dan wel weer lekker.

Wat is beneden je stand leven?

Een officiële definitie van beneden je stand leven is er niet. Maar het komt er op neer dat je niet al je geld uitgeeft wat je binnenkrijgt. Maandelijks, maar ook op jaarbasis. Sparen voor een nieuwe auto, een verbouwing, een wereldreis vallen daar dus niet onder. Dat geld heb je immers aan het eind van het jaar alsnog hard nodig voor dat spaardoel.

Zelf zou ik zeggen dat beneden je stand leven betekent dat je elke maand een flink bedrag overhoudt waardoor je in staat bent om (op een gegeven moment) minder te werken. In dat geval heb je meer geld dus echt niet nodig. Je bent er onafhankelijk van geworden.

Financiële vrijheid vraagt keuzes in de spullen die je koopt en de dingen die je doet.

Waarom is financieel onafhankelijk zijn relevant?

Er is een reden dat Evelien en ik schrijven over de uiteenlopende thema’s minder spullen, minder werken en minder stress. Op het eerste gezicht hebben ze misschien weinig met elkaar te maken, maar wie beter kijkt ziet wel degelijk verbanden. Bijvoorbeeld op het gebied van financiële onafhankelijkheid.

De spullen-werk-stress cirkel

Er is een cirkel denkbaar waarin we alle spullen kopen die we willen hebben. Spullen waar we geld voor nodig hebben om deze te kopen. Of bijvoorbeeld een duur huis. Om dit geld beschikbaar te hebben moeten we jaar in jaar uit blijven werken waardoor de kans op stress toeneemt. 

Om die stress te verlichten kopen we vervolgens vaak spullen die ons tijdelijk gelukkig maken. Al snel volgt een ander huis, grotere auto of zelfs een opslagplaats om de spullen die we hebben in op te slaan. Om alles te blijven betalen moeten we steeds meer en steeds harder werken voor spullen die we in beginsel vaak al niet echt nodig hadden.

We plegen roofbouw

In deze cirkel hebben we vaak zonder het te beseffen een plunderende houding op tweede en derde wereldlanden. En we plegen roofbouw op ons eigen lichaam en geest.

Nederland staat hoog in de top 20 van rijkste landen ter wereld. Boven landen als Oman, Bahrein, Saudi-Arabië, Duitsland en Australië. We zijn dus enorm rijk. Maar die rijkdom maakt ons niet altijd gelukkig. We beseffen zelf niet eens meer hoe goed we het hier hebben.

Aan het eind van je leven doet het er echt niet toe of je honderd euro of tienduizend euro op de spaarrekening hebt staan. Het doet er wel toe wat dat geld je heeft gebracht.

De cirkel doorbreken

Het doorbreken van de cyclus van onnodig hard werken voor spullen die we niet echt nodig hebben is een goed uitgangspunt voor minder geldzorgen. En niet alleen dat, het helpt ons ook nog eens om meer financiële vrijheid te bereiken. 

Het is tijd dat we de kapitalistische gedachte van geld moet rollen loslaten en onszelf bevrijden uit de gouden kooi. Het is tijd om minder uit te geven. Tijd voor meer financiële onafhankelijkheid. En dat heeft dus ook te maken met je eigen houding ten opzichte van wat je nodig denkt te hebben!

Hoe begin je met financieel onafhankelijk worden?

Beneden je stand leven: de sleutel tot financiële onafhankelijkheid

Wie financieel onafhankelijk wil worden, heeft als doel om in eerste instantie zoveel mogelijk geld te sparen en te investeren. Daarvoor moet het geld wat je binnenkrijgt natuurlijk wel hoger zijn dan geld wat je uitgeeft.

Wanneer je geld wil ‘overhouden’ kun je proberen meer te verdienen, maar een betere manier om te starten is door minder geld uit te geven.

Stel dat jij en ik beiden 2000 euro per maand verdienen. Ik woon in een klein huis met maandlasten van 500 euro en jij in een huis met maandlasten van 1000 euro. Dat betekent dat ik maar 1500 euro hoef te verdienen om net zo te leven als jij doet. Dat is 25% minder werken, ruim een dag per week minder. 

Natuurlijk kan ik ook blijven werken omdat werken immers niet alleen voor inkomen zorgt maar ik dit met plezier doe. Dus ik blijf die 2000 euro verdienen en hou dus 500 euro per maand meer over. Geld dat ik kan sparen, investeren of gebruiken om mijn maandlasten verder te verlagen (bijvoorbeeld door zuinigere apparatuur of extra isolatie).

Hoe je zelf aan de slag kunt gaan met meer financiële vrijheid, leggen we hieronder uit:

  1. Krijg inzicht in je uitgaven
  2. Wat kost dat per maand?
  3. Hoeveel wil jij werken voor…
  4. Wat heb je nodig en waar word je blij van?
  5. Geef jezelf een budget
  6. Beneden je stand leven
  7. Wat te doen, met je overgebleven poen?
  8. Bonustip: gratis leven

1. Krijg inzicht in je uitgaven

When in doubt, follow the money

Alles begint met inzicht in je geldstromen; je inkomsten en je uitgaven. Misschien denk je nu: “ik weet wel wat mijn 5 grootste kostenposten zijn. Is het maken van een financieel overzicht niet een beetje tijdverspilling?”

Helemaal niet. Inzicht in je uitgaven is een investering die je moet doen om meer financiële onafhankelijkheid te krijgen. Dat kost je misschien een paar uurtjes, maar die zijn het meer dan waard. Want alleen zo komen we erachter waar al ons geld naartoe gaat. 

Voor de meeste mensen zit daar de winst: in de kleine uitgaven die ze het hele jaar door doen. Het is een open deur, en waarschijnlijk weet je dit allang maar het gaan doen (echt even ervoor gaan zitten) is vaak nog wel een drempeltje.

Toen Evelien en ik op een druilerige zondagmiddag al onze uitgaven over een heel jaar genomen op een rij hadden gezet , was ik geschokt. Niet zozeer door de top 5, maar vooral door de uitgaven buiten de top 5. Tot mijn verbazing stroomde het geld alle kanten op:

  • Abonnementen
  • Apparatuur
  • Auto
  • Bankkosten
  • Belastingdienst
  • Gemeentebelastingen
  • Beleggen
  • Betaalverzoeken
  • Boodschappen
  • Cadeaus
  • Contanten
  • Cursus & Opleiding
  • Goede doelen
  • Hobby
  • Huishouden
  • Hypotheek
  • Kleding
  • Klussen
  • Mobiele telefonie
  • Nuts
  • Onderhoud
  • Overboekingen
  • Overige
  • Overnachtingen
  • Reizen
  • Sparen
  • Studieschuld
  • Telecommunicatie
  • Uit eten & uitgaan
  • Verzekeringen
  • Persoonlijke verzorging
  • Zorgkosten

Kortom: begin met het op een rijtje zetten en categoriseren van je inkomsten en uitgaven om te ontdekken waar jij vervolgens op kunt besparen.

2. Wat kost dat per maand?

Het resultaat van stap 1 is een lijst met alle uitgaven die je in een jaar doet. Dat geeft al veel inzicht, maar om het tastbaarder te maken moeten we nog een kleine rekensom maken.

Je zult namelijk ook eenmalige uitgaven tegenkomen en uitschieters naar boven en naar beneden. Het is handig om deze door 12 maanden te delen (of het aantal salarissen wat je per jaar ontvangt). Zo weet je precies wat die verbouwing, unieke zomervakantie of nieuwe tv je omgerekend per maand heeft gekost.

Het totaalplaatje aan uitgaven per maand gaan ons vervolgens helpen in stap 3.

3. Hoeveel uur wil jij werken voor…

Nadat we alle inkomsten en uitgaven in categorieën hebben verdeeld is het tijd voor een gewetensvraag. Hoeveel wil jij werken voor je spullen?

Als je jouw uurloon weet en naar de kosten per maand kijkt, kun je precies zien hoeveel uur je gemiddeld werkt voor bijvoorbeeld je gas en elektra, je hypotheek, je auto en zelfs de ijsjes die je haalt bij de lekkerste ijssalon van Zwolle.

Stel je verdient 1000 euro in 40 uur per week en je huis kost 500 euro. Dan werk je dus 20 uur per week om te kunnen wonen in dit huis. Nu wil je dat voor je woning misschien wel betalen. Maar hoe zit dat met die dozen vol met spullen op de zolder? Wil je de andere 20 uur per week besteden aan het kopen van spullen waar je uiteindelijk niets of erg weinig mee doet? Of een duur telefoonabonnement? Of een luxe auto die voor 90% van de tijd voor de deur staat?

Dit is absoluut geen oordeel en op bovenstaande vragen kun je ook volmondig ja zeggen. Maar deze vraag zo scherp stellen is wel een manier om kritisch te kijken naar de dingen die je betaalt. Je betaalt ze niet zozeer met euro’s maar uiteindelijk met je eigen kostbare tijd.

4. Wat heb je nodig en waar word je blij van?

Nadat je bent bijgekomen van de pijnlijke conclusie dat je 800 euro per jaar uitgeeft aan ijsjes, is het tijd om een overzicht te maken met de uitgaven die je echt nodig hebt en de dingen waar je blij van word. 

Geef ze bijvoorbeeld een label of een kleur in de lijst die je al gemaakt had.

Ik heb (bijvoorbeeld) nodig: 

  • Hypotheek/huur
  • Gas en elektra
  • Boodschappen
  • Zorg(verzekeringen)

Op uitgaven uit dit eerste lijstje wil je misschien wel bezuinigen maar dit kan niet altijd direct vanwege bepaalde verplichtingen of noodzaak. Natuurlijk kun je er kritisch naar kijken, maar hierop besparen vraagt meestal om grotere stappen.

En dan zijn er nog de dingen die je blij maken. Hierop kun je eenvoudig bezuinigen, maar dat wil je waarschijnlijk helemaal niet. En ook dat is prima. 

Ik word blij van (bijvoorbeeld):

De dingen die niet binnen het nodig lijstje of blij lijstje vallen, daar kun je op bezuinigen. En stap 5 helpt je daarbij.

5. Geef jezelf een budget

Nu je weet wat je inkomsten en uitgaven zijn, wat je nodig hebt en waar je blij van wordt, is het tijd een budget op te stellen. Dat hoeft niet ingewikkeld te zijn en is vooral bedoeld om een grens te stellen aan je uitgaven. 

  • Per categorie geven we aan wat we verwachten uit te geven en/of wat we willen uitgeven. Dat helpt ons om te bepalen wat we verwachten over te houden.
  • Wat we ook meteen doen is onszelf een vrij budget geven. Omdat niet alles in te delen is en je ook wat speelruimte wil. Daarom geven we onszelf elke maand een bedrag dat we zonder schuldgevoel kunnen besteden aan wat we willen. Een avondje uit eten, een bezoek aan de bioscoop, nieuwe schoenen en noem maar op. 
  • Als het goed is blijft er na het opstellen van het budget geld over. Wat je daarmee doet? Dat spaar of investeer je (zie ook stap 7).

En dan is er nog het beheer van je budget. Je kunt natuurlijk alles op een grote hoop gooien, maar dat maakt je geldstromen meteen minder inzichtelijk (en dus ook minder goed om in de toekomst bij te sturen). Daarom werken sommige mensen graag met potjes.

Bij veel banken heb je de mogelijkheid je geld te verdelen in categorieën en je kunt natuurlijk ook zelf een systeem kiezen. Zo hebben wij 3 rekeningen die wij gebruiken op de volgende manier:

  • Alles wat we wekelijks of dagelijks nodig (verwachten te) hebben blijft op de lopende rekening staan. Dat is bijvoorbeeld voor boodschappen of een etentje. 
  • Het geld voor de uitgaven die we over een paar maanden verwachten te doen, zetten we op een kortlopende spaarrekening. Geld voor het onderhoud van een auto bijvoorbeeld. 
  • De uitgaven die we eens per jaar doen zetten we op een langlopende spaarrekening. Denk aan geld voor een reis, verbouwing of opleiding.

6. Beneden je stand leven 

Het kan zijn dat je inmiddels denkt: blijkbaar verdienen jullie goed want ik hou echt niks over aan het einde van de maand.

Misschien is het in jouw huidige situatie niet mogelijk om qua inkomsten en uitgaven iets te wijzigen. Dat kan natuurlijk. En toch zijn we benieuwd of je echt al onder je stand leeft en of je hierin nog iets zou willen of kunnen doen?

Waar kun je aan denken bij besparen? Nou, denk bijvoorbeeld hier eens aan:

  • Wij hebben ons internet abonnement aangepast en de TV aansluiting opgezegd. Daar keken we zo weinig naar en bespaart ons 18 euro per maand. Dat is per jaar €216,-!
  • Ik eet ook minder vaak buiten de deur of bestel wat kleins op vrijdagmiddag bij de lunchpauze. Dat scheelt elke week al gauw €5,-. Zo’n €260,- per jaar
  • Boodschappen doen we voor een groot deel op de markt. We eten alles wat we nodig hebben en verspillen nauwelijks. Ook ben ik gestopt met het eten van vlees (waar een andere (ecologisch) prijskaartje aan hangt). Groente en fruit zijn voor een sporter als ik beter en nog goedkoper ook.
  • Ook laten we vaker de auto staan. Dat is niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor de portemonnee. Elke 12 tot 15 kilometer kost toch zo’n €1,5 euro. Wie 5000 kilometer minder rijdt, bespaart zo’n €500 per jaar.
  • Daarnaast heb ik een SIM only abonnement en telefoon die lang meegaat. Zo bespaar ik nog eens een paar tientjes per maand.

Waarop je kunt en wil besparen is erg persoonlijk. Maar geef jezelf ook weer niet te veel excuses. Alles is mooi om te hebben en er is veel leuks te doen, maar echt geluk zit hem vaak in de dingen die je er op (een wat langere) termijn voor terugkrijgt. Zoals meer vrije tijd en minder financiële stress.

7. Wat te doen, met je overgebleven poen?

Wanneer je beneden je stand gaat leven (ongeacht hoe die ‘stand er voor jou dan uitziet) zal het niet lang duren voordat er meer financiële ruimte ontstaat. Door bovenstaande keuzes hebben wij bijvoorbeeld ineens 1000 euro per jaar ‘extra’. Maar wat moet je doen met je overgebleven poen? 

Met het geld wat je overhoudt kun je twee dingen doen.
1. Je kunt een deel gebruiken om meer vrije tijd te krijgen (door bijvoorbeeld minder te gaan werken)
2. Je kunt een deel investeren om je vermogensopbouw te laten groeien. Maar een ingewikkelde beleggingsstrategie is niet meteen nodig. 

En de derde optie is natuurlijk dat ‘extra geld’ uit te geven aan een nieuw iets of spaardoel. Maar scrol dan nog even terug naar de eerste alinea’s want dat is niet wat ons doel is met meer financiële vrijheid.

  • Je kunt je geld ook investeren om je leven goedkoper te maken. Denk bijvoorbeeld aan het aanschaffen van energiezuinige apparatuur, het plaatsen van zonnepanelen of het isoleren van je woning. Maar ook in duurzame kleding, die langer meegaat. Je investeert nu je ‘extra’ geld, maar op de lange termijn hou je meer over.
  • Wat je ook kunt doen is jezelf meer vrije tijd geven en dit gebruiken om te besparen. Zo doen we boodschappen op de markt en bij diverse lokale winkels. Dat kost natuurlijk meer tijd dan het door de super te laten bezorgen, maar we besparen daar geld mee. En de extra beweging is nog goed voor ons lichaam ook.
  • Je kunt de overgebleven tijd ook gebruiken om jezelf verder te ontwikkelen. Misschien kun je je programmeer skills naar een hoger niveau brengen of een tweede taal leren. Of kun je een betere verkoper worden, je spreekvaardigheid of schrijfstijl verbeteren etc.

En zo zijn er nog veel andere creatieve dingen te bedenken om je geld in het klein voor je laten werken, zonder dat je een ingewikkelde beleggingsstrategie hoeft te volgen.

8. Bonustip: gratis leven

Een laatste tip voor beneden je stand leven is om gratis te leven. Gratis leven betekent dingen doen die weinig of zelfs geen geld kosten. Je kent het vast wel: een mooie wandeling door het bos, een picknick in het park of zonnebaden op het strand. Heerlijk genieten voor vrijwel geen geld. Een aantal andere voorbeelden:

  • In plaats van een verre vakantie kun je een fietstocht naar je vakantieadres ondernemen, of een staycation doen.
  • Je kunt ook online veel dingen gratis doen of bouwen. Tekenen, knutselen en nog veel meer soorten vermaak kosten vaak weinig geld.
  • Zelf zijn we enthousiast geworden over tuinieren en het stekken van plantjes. Kost niets en binnen een paar weken groeit er iets moois.
  • En ook onze grote hobby lezen kan (bijna) gratis zijn. Deel boeken met vrienden of familie, leen bij de bibliotheek of duik in de boekenkast op het werk om de pareltjes er tussenuit te vissen.

Natuurlijk zijn er nog veel meer opties. Met een beetje creativiteit kun je vast ook een heleboel dingen bedenken die je bijna voor niets kunt doen. Zelf geniet ik van lange trailruns. Die zijn meestal gratis en kosten me niet veel meer dan een beetje eten en een heleboel energie :).

Financieel onafhankelijk en dan?

Beneden je stand leven kan je op termijn veel vrijheid geven. Dat is een mooi vooruitzicht en misschien kan je niet wachten tot het zover is. Maar voordat je enthousiast begint met besparen en investeren, wil ik je deze vraag stellen: “straks ben je financieel onafhankelijk, en dan?”

Wat is je motief? 

Financiële onafhankelijkheid kan zomaar een doel op zich worden. Maar dat is het niet; het is een middel/proces om minder financiële zorgen te hebben en meer vrije tijd te krijgen. 

Alleen maar met je geld bezig zijn kan je ook heel ongelukkig maken. Het kan ervoor zorgen dat je niet meer durft of kunt genieten en dat je stress ervaart van de lange reis die er nog te gaan is tot financiële onafhankelijkheid.

In onze eindeloze zoektocht naar “iets wat ons betekenis geeft” verliezen we soms juist uit het oog wat ons echt betekenis geeft; relaties met vrienden en familie. (lees: 7 situaties waarin je moet stoppen).

Dus voordat je aan tien of twintig jaar hard werken en sober leven begint zodat je financieel onafhankelijk word, wil ik je vragen wat je motief is?

Wil je helemaal niks meer doen of wil je iets moois met je geld bereiken?

I think everybody should get rich and famous and do everything they ever dreamed of so they can see that it’s not the answer.

Jim Carrey

Niet voor iedereen haalbaar

Financiële onafhankelijkheid is niet vanzelfsprekend en er zijn allerlei omstandigheden te bedenken waardoor het (voor nu) onhaalbaar is.

Ondanks dat we in een rijk land leven zijn er genoeg mensen met (financiële) problemen; mensen die door allerlei omstandigheden met moeite het einde van de maand halen. 

Voor deze mensen is beneden de stand leven en financiële vrijheid niet of nauwelijks een optie. En dat zijn er meer dan je denkt: zo’n 584.000 gezinnen.[1] Dat zijn er 1 op de 10.

Als dat voor jou anders is ben je bevoorrecht. Maar ik denk ook dat je daardoor een extra verantwoordelijkheid hebt om goed met je geld te doen.

Goed doen met je geld en je tijd

Geld hebben is dus geen goed doel op zich. Maar je kunt er wel goede dingen mee doen. Zorgen voor je omgeving en voor de aarde. Want je hebt niets aan je zuurverdiende vrije tijd als de wereld in brand staat.

Er zijn veel manieren waarop je goed kunt doen met je geld:

  • Stap over naar een duurzame bank.
  • Investeer in bedrijven die het beste met onze wereld voor ogen hebben. Dat kan ook lokaal.
  • Steun goede doelen of beleg via bijvoorbeeld Lendahand (sociaal investeren).
  • Geef jezelf vrije dagen.

Je tijd is misschien wel het meest kostbare wat je kunt geven. Niet alleen aan jezelf, maar ook aan anderen. Begin bijvoorbeeld met vrijwilligerswerk. Ondersteun een lokaal initiatief en zet je unieke talenten en vaardigheden in. Of gebruik je tijd om dingen te maken: een groentetuin, meubels, websites of iets anders wat je gelukkig maakt. 

Keer op keer blijkt dat onderdeel zijn van een gemeenschap en dingen maken ons het meeste voldoening geeft. Dat is bijvoorbeeld de reden dat ik ondanks de zoektocht naar financiële onafhankelijkheid niet met pensioen wil.

Jouw tijd is misschien wel het meest kostbare waar jij je geld voor kunt investeren. Geld kunnen we bijdrukken, maar je tijd en gezondheid niet.

Meteen aan de slag?

In dit artikel zijn we dieper gedoken in het thema van financiële onafhankelijkheid. Hoe kun je na het lezen dit nu verder concreet maken? Daarvoor hebben we drie tips: 

  • Bedenk voor jezelf wanneer jij voldoende financiële vrijheid hebt. Wil je helemaal stoppen met werken of gewoon minder werken? Het is makkelijk om steeds meer te willen, maar met een doel voor ogen houd je jezelf scherp.
  • Alles begint met een financieel overzicht. Begin daar dus mee. Ook al kost het wat meer tijd, het voorkomt dat je onnodige dingen gaat doen of bezuinigingen over het hoofd ziet. Prik meteen een datum om hiermee aan de slag te gaan.
  • Kun je echt niet wachten? Begin dan met je abonnementen. Elke periode geef je hier opnieuw geld aan uit en een besparing heeft dus gelijk effect voor de lange termijn.

Voetnoot:

[1] 2019, CBS, Kans op armoede bij huishoudens

Wil jij ook meer van minder?

Schrijf je in voor onze maandelijkse nieuwsbrief

We delen je e-mailadres niet met anderen