Het is een klein apparaat maar wat heeft het een macht. Toen deze technologie zijn entree maakte was het meteen duidelijk dat de kleine ook over de grote kon gaan heersen. Want wie is er nu echt de baas over zijn telefoon? Bijna niemand.
Voel je niet schuldig of aangevallen. Dit gaat niet alleen over jouw rol hierin. Het gaat over de verborgen functie van social media, technologie en apps en de onderbewuste stress en conflicten die het brengt in ons leven.
Betoverende technologie
Er is zoveel wat onze aandacht vraagt. Laatst wilde ik bijvoorbeeld iets opzoeken: de weersvoorspelling voor morgen. Niet moeilijk zou je denken. Toen ik mijn telefoon opende ging ik eerst naar Whatsapp, want ik had nog een heleboel ongelezen berichten. Tien minuten later opende ik eindelijk mijn webbrowser en belandde op een website die nog openstond. “O ja, dit wilde ik eerst nog even lezen.” En zo had het niet veel langer moeten duren of ik had het weer voor overmorgen kunnen opzoeken.
Wie vaak Netflix kijkt weet dat de volgende aflevering binnen 5 seconden begint. Facebook, Twitter, Linkedin, Instagram, ze maken allemaal gebruik van de oneindige scroll. Handige trucs om het jou gemakkelijk te maken én vooral om je aandacht vast te houden.
Die apps zijn namelijk alleen wat waard als jij er veel tijd aan besteedt. Meer engagement betekent meer advertentiegeld en dat is big business.
Een kleine shot dopamine
Elke keer dat jij een bericht krijgt op je telefoon ontvang je een kleine shot dopamine. Dit hormoon speelt een grote rol bij het ervaren van geluk, genot, blijdschap en welzijn, maar is helaas van korte duur.
We know that engagement with social media and our cell phones releases a chemical called dopamine. That’s why when you get a text, feels good.
Simon Sinek
Dopamine geeft geen blijvend goed gevoel, dus willen we er onbewust meer van krijgen. Daarom is de continue jacht naar LinkedIn berichten, whatsappjes en (reacties op) insta-stories zo ontzettend verslavend.
Gebroken relaties en eenzaamheid
Vandaag was ik met Evelien aan de praat maar zij had haar telefoon vast. Meteen voel ik dan minder verbinding. En ook ik ben hier regelmatig schuldig aan. Als zij dan tegen mij iets vertelt kan ik alleen huhu zeggen omdat ik de boodschap niet echt mee krijg.
Op een onderbewust niveau voelt de telefoon belangrijker dan de persoon met wie je op dat moment bent. Dat is wat we uitstralen als we onze mobiel in onze handen hebben.
Simon Sinek, is een groot pleitbezorger van minder telefoongebruik. In deze video legt hij uit waarom vooral millennials moeite hebben om betekenisvolle relaties te vormen en waarom juist op deze leeftijd de coping met stress door smartphonegebruik zo schadelijk is:
What we’re seeing is that when [adolescents] grow older, they don’t know how to form deep meaningful relationships (their words, not mine). They will admit that many of their friendships are superficial. They will admit that they don’t count on their friends, they don’t rely on their friends. They have fun with theirs friends, but they also know that their friends will cancel, if something better comes along.
Deep meaningful relationships are not there because they never practiced the skillset. And worse, they don’t have the coping mechanisms to deal with stress. So when significant stress starts to show up in their lives. They’re not turning to a person, they’re turning to a device, they’re turning to social media, they’re turning to these things which offer temporary relief.
Slecht voor je gezondheid
Smartphone gebruik is niet alleen slecht voor relaties, maar in het verlengde daarvan ook voor je eigen gezondheid.
Zo blijkt uit een recente studie dat:
- Meer schermtijd geassocieerd wordt met een lager welzijn voor kinderen tussen de 2 en 17 jaar.
- Veelgebruikers minder nieuwsgierig zijn, minder zelfbeheersing en emotionele stabiliteit hebben.
- De diagnose depressie of angststoornis twee keer zo vaak voorkomt bij veelgebruikers.
Bij oudere mensen zien we die impact minder omdat we in een belangrijke fase van ons leven, namelijk onze tienerjaren, geen telefoon hebben gehad. Maar dat betekent niet dat wij, volwassenen, die negatieve impact van telefoongebruik en social media helemaal niet ervaren. Ook wij zijn gevoelig voor dezelfde gevolgen als deze jongere generatie aan de voeten ondervindt. Depressiviteit, afleiding, stress en uitstelgedrag door telefoongebruik liggen ook bij volwassenen op de loer.
Weg met de dopamine machine?
Oké, misschien geef ik een wat grimmig beeld, maar de feiten liegen er niet om. Zelfs Steve Jobs, de uitvinder van de Iphone, is hiermee bekend. Wanneer Nick Bilton van de New York Times in een interview aan hem vraagt of zijn kinderen de nieuwe Ipad geweldig vinden, geeft Steve het volgende antwoord:
“They haven’t used it,” he told me. “We limit how much technology our kids use at home.”
Wanneer zelfs de techgiganten zich bewust zijn van de nadelige gevolgen van deze apparaten en dit ondersteund wordt met wetenschappelijke onderzoeken over nadelige impact van telefoongebruik, wie zijn wij dan als consumenten om dat in de wind te slaan en af te doen als overbezorgde adviezen?
Toch wil ik niet zeggen dat deze apparaten slecht voor je zijn. Ze hebben ons veel moois gebracht en doen dat nog steeds. Maar het vraagt wel om moderatie – om matiging.
Dr. Yuval Harari omschrijft het beter dan ik kan in 21 Lessons for the 21st Century (vertaalt):
Technologie is niet slecht. Als je weet wat je wilt in het leven, kan technologie je helpen dat te bereiken. Maar als je niet weet wat je wilt in het leven, dan is het veel te gemakkelijk voor de technologie om onze doelen te bepalen en controle te nemen over ons leven. Vooral omdat technologie steeds beter wordt om ons mensen te begrijpen, zul je in toenemende mate ontdekken dat je haar dient, in plaats van zij jou.
Een beetje controle terugpakken
Om te voorkomen dat wij de machine dienen in plaats van de machine ons, is het in eerste plaats, en misschien wel het belangrijkste, om afstand te nemen.
Met discipline moeten we ons telefoongebruik limiteren. We hebben namelijk maar een beperkte hoeveelheid wilskracht en als die op is, omdat we moe zijn of stress ervaren, dan is het bijna onmogelijk om weerstand te bieden.
Die beperkte wilskracht kun je ook in je voordeel laten werken. Want als je jouw telefoon op een vaste plek, buiten handbereik legt, zul je deze minder snel pakken. Leg je smartphone daarom op de tafel, stop hem in de kast of laat hem thuis in je jas zitten. Neem hem zeker niet mee naar bed, want dan wordt je vanaf minuut één van de dag geregeerd door je telefoon.
Oké, misschien wil je de telefoon thuis ook bij je houden vanwege contact. Stel dan een eindtijd in. Om acht uur ‘s avonds zet je een wekker en leg je jouw telefoon weg. Je kinderen, je man, vrienden die op visite zijn, ze verdienen het om jouw onverdeelde aandacht te krijgen. Je zult er een ongelooflijke hoeveelheid liefde en oxytocine voor terug krijgen.
En dat maakt je, in tegenstelling tot dopamine, wél voor een lange termijn gelukkig.
