Ken je dat? Het gevoel dat er te weinig tijd zit in een dag. Dat je moet werken, een afspraak hebt, boodschappen moet doen, wil sporten en aan het eind van de dag ook nog even wil ontspannen. Dagen die zo vol zitten dat je moet concluderen dat er gewoon te weinig tijd is voor alles wat je bedacht had te doen.
Ik loop zelf regelmatig tegen een tijdslimiet aan. Op een gemiddelde dag gaat het grootste gedeelte van mijn tijd naar slapen, werken en een heleboel kleine dingen die ik niet eens kan opnoemen. De ruimte die overblijft voor vrijetijdsbesteding is beperkt. En dan heb ik ook nog eens het “probleem” dat ik heel veel dingen leuk vind om te doen.
Het is frustrerend om tijd tekort te hebben. Ik heb altijd het gevoel dat het efficiënter moet, anders kom ik nog meer tekort voor alles wat ik doen wil. Maar tijd is helaas niet te vermenigvuldigen en de winst die ik haal door efficiënt met mijn tijd om te gaan, is minimaal. Sommige dingen raffel ik af en aan andere dingen begin ik niet eens. Het geeft stress en spanning om niet genoeg tijd te hebben voor wat ik denk te willen doen en te moeten doen.
De ironie is me niet ontgaan. Hoewel ik meer doe van wat ik wil, heb ik het gevoel minder tevreden en gelukkig te zijn.
De korte duur van het leven
Afgelopen zomer las ik het boek On the Shortness of Life van de Romeinse filosoof Seneca. Ik kan het boekje je echt aanraden, want woord voor woord is dit misschien wel het meest waardevolle wat ik ooit heb gelezen over tijd. Al op de eerste bladzijde schrijft Seneca de volgende woorden:
“It is not that we have a short time to live, but that we waste a lot of it. Life is long enough, and a sufficiently generous amount has been given to us for the highest achievements if it were all well invested. But when it is wasted in heedless luxury and spent on no good activity, we are forced at last by death’s final constraint to realize that it has passed away before we knew it was passing. So it is: we are not given a short life but we make it short, and we are not ill-supplied but wasteful of it… Life is long if you know how to use it.”
Seneca
Vertaald naar het Nederlands: Het is niet zo dat we een korte tijd te leven hebben, maar dat we een groot deel van ons leven verkwisten. Het leven is lang genoeg. Aan een ieder van ons is een overvloedige hoeveelheid gegeven om de grootste doelen tot stand te brengen, indien alles goed geïnvesteerd is. Maar wanneer het verspilt wordt in achteloze luxe en gebruikt wordt voor waardeloze activiteiten, worden we, door de definitieve beperking van de dood, gedwongen om te realiseren dat het is vervlogen voordat we doorhadden dat het vervlogen was.
Zo is het: ons is geen kort leven gegeven, maar we maken het kort, en we zijn niet slecht voorzien, maar verkwistend… het leven is lang genoeg als je weet hoe je het gebruiken moet.
De kostbaarheid van tijd
Ik begrijp dat dit misschien wat zware kost is. De woorden van Seneca zijn best confronterend. We zien onszelf niet graag als verkwistend. Toch vinden we het juist managen van onze tijd behoorlijk lastig. Na het lezen van deze woorden schreef ik vanuit mijn campingstoel een korte overdenking:
We gaan met onze tijd om alsof we er oneindig veel van hebben, maar het is kostbaar. Veel kostbaarder dan geld. Het is geld dat makkelijk vermenigvuldigd of vermindert kan worden. Met tijd kan dit niet. Als je met focus leeft kan je leven lang genoeg zijn. Overdenk het verleden, anticipeer op de toekomst en geniet van het nu.
De gedachte dat ik genoeg tijd krijg om de grote doelen te behalen voelt als een bevrijding. Ben ik dan vrij van de stress om meer tijd te willen? Absoluut niet. Sinds ik deze woorden heb gelezen voelt het juist investeren van tijd als een enorme verantwoordelijkheid. Hoewel ik gewoontes heb ontwikkeld die me hierbij helpen (zoals het mediteren), ben ik nog elke dag zoekende om deze woorden in praktijk te brengen.
Persoonlijkheid speelt ook een rol
De lengte van de dag is voor iedereen hetzelfde. We krijgen allemaal 24 uur per dag. 1440 kostbare minuten om te besteden zoals jij dat wil. Maar hoewel de lengte hetzelfde is, is de beleving dat niet. Die verschilt van dag tot dag, maar ook van persoon tot persoon. De enorme verantwoordelijkheid die ik voel voor tijd, heeft ook te maken met mijn karakter. Zo las ik in het ABC van de Persoonlijkheid:
Mensen met een ‘dominante’ gedragsstijl zouden het liefst de tijd stilzetten, om zich er niet aan te hoeven onderwerpen. Ze willen de tijd benutten en uit iedere minuut het maximale halen.
Dit is precies hoe ik veel van mijn dagen ervaar. Het maximale uit de tijd te willen halen. Naast de tekst staat een typerend plaatje: iemand die het zand door de zandloper heen wil duwen omdat het niet snel genoeg gaat. Maar ook iemand die de wijzers van de klok probeert tegen te houden, om maar niet aan de tijd onderworpen te zijn.
Als tijd een vak zou zijn en ik er een rapport voor zou krijgen, dan zou daar het volgende instaan:
- Onderschat de benodigde tijdsduur.
- Wil alles direct, het liefst ‘gisteren’ gedaan hebben.
- Heeft voortdurend zijn doel voor ogen.
- Beoordeelt activiteiten op resultaat.
- Handelt terloops dingen af, terwijl hij met iemand spreekt.
- Heeft de neiging te veel ijzers in het vuur te hebben.
De neiging te veel ijzers in het vuur te hebben
Elke zomer maken Evelien en ik ons eigen jaarplan. Hierin schrijven we al onze dromen, ideeën en plannen op voor het komende jaar. In een jaarplan kunnen al je wensen voor dat jaar een vaste plek krijgen, zodat ze minder onderhevig zijn aan de wisselende behoeftes van elke dag.
Ik maak mijn lijst aan de hand van mijn vier principes, REAL, waarover ik eerder al eens schreef. Hieronder geef ik een selectie uit de lange lijst met doelstellingen en activiteiten waar ik aan wil werken:
- Beter leren lezen
- Leren over mentale modellen
- Duits leren
- Ikwilminder.nl laten uitgroeien tot een waardevol platform
- Mijn andere websites nieuw leven inblazen
- Lange afstanden trailrunnen
- Elke dag mediteren
- Meer met vrienden doen
- Meer met familie doen
- Meer tijd met Evelien doorbrengen
- En nog veel meer…
Onrealistisch? Reken maar! En niet echt practice-what-you-preach als het gaat om focus en minderen.
Elk van mijn doelen is genoeg om een flink deel van mijn vrije tijd aan te besteden. Die tijd die, nu ik nog fulltime werk, redelijk schaars is. Maar het erge is dat ik twee maanden na het opstellen van mijn jaarplan, alweer een heleboel nieuwe ideeën heb die ik ook graag wil uitvoeren en gaandeweg tussen al mijn bestaande activiteiten in prop. Zo is het jaarplan toch teveel een momentopname en wijzig ik mijn plannen gaandeweg. Of eigenlijk komt er gewoon steeds meer bij.
Ik wil minder doen
Ik heb erover nagedacht om dit verhaal een praktisch einde te geven, maar dat doet geen recht aan de zoektocht. Ik ben er nog lang niet over uit hoe ik mijn tijd moet verdelen tussen alles wat ik belangrijk vind, hoe ik mijn prioriteiten stel en hoe ik al mijn doelen gedaan krijg. Hoe kan ik jou dan vertellen wat jij zou moeten doen?
Het is frustrerend om het gevoel te hebben tijd tekort te hebben, maar ook bevrijdend om te weten dat we genoeg tijd krijgen voor de essentiële zaken in het leven. Wat dat voor jou betekent is weer anders dan voor mij. Sommige van ons zullen meer in actie moeten komen en anderen, waaronder ikzelf, zullen af en toe wat meer rust moeten nemen.
De zoektocht naar meer tijd is in ieder geval niet de oplossing. Nog efficiënter met tijd omgaan heeft ook maar een beperkte invloed. Tijdmanagement kost zelf namelijk ook gewoon tijd.
Goed omgaan met tijd heeft niet eens zoveel met tijd te maken. Goed omgaan met tijd is leren omgaan met een oneindige hoeveelheid keuzes en verlangens. Wat wil je echt gedaan hebben tijdens je leven? Investeer daarin je tijd. En ik? Ik zoek met je mee!
